مانیتور یکی از عناصر سخت افزاری مهم در کامپیوتر است که از آن بعنوان دستگاه استاندارد خروجی و در جهت نمایش اطلاعات استفاده می گردد. تمامی کاربران کامپیوتر بمنظور مشاهده خروجی مناسب ، نیازمند استفاده از یک مانیتور مطلوب می باشند. انتخاب یک مانیتور به عوامل متفاوتی نظیر مشخصات فنی و نوع کاربرد آن ، بستگی دارد .اولین نمایشگرها ( مانیتورهای مبتنی بر متن ) بمنظور استفاده در کامپیوترهای شخصی در سال 1970 ، ارائه گردیدند. از سال 1970 تاکنون، مدل ها ی متفاوتی از مانتیتورها با بهره گیری از تکنولوژی های متفاوت و ارائه قابلیت های مختلف ، تولید و عرضه شده اند . مانیتورهای ( CRT ( Cathod Ray Tube و مدل های متفاوت ( LCD ( Liquid Crystal display ، نمونه هائی از مانیتورهای ارائه شده طی سالیان گذشته و اخیر می باشند. در این مقاله قصد داریم به برخی از پرسش های متداول در زمینه انتخاب یک مانیتور پاسخ داده و از این رهگذر با ضوابط انتخاب صحیح یک مانیتور بیشتر آشنا شویم .در ابتدا لازم است با برخی اصطلاحات مرتبط با مانیتور که در این مقاله از آنان استفاده شده است ، آشنا شویم .
...(ادامه در ادامه مطلب)
مانیتور یکی از عناصر سخت افزاری مهم در کامپیوتر است که از آن بعنوان
دستگاه استاندارد خروجی و در جهت نمایش اطلاعات استفاده می گردد. تمامی
کاربران کامپیوتر بمنظور مشاهده خروجی مناسب ، نیازمند استفاده از یک
مانیتور مطلوب می باشند. انتخاب یک مانیتور به عوامل متفاوتی نظیر مشخصات
فنی و نوع کاربرد آن ، بستگی دارد .اولین نمایشگرها ( مانیتورهای مبتنی بر
متن ) بمنظور استفاده در کامپیوترهای شخصی در سال 1970 ، ارائه گردیدند.
از سال 1970 تاکنون، مدل ها ی متفاوتی از مانتیتورها با بهره گیری از
تکنولوژی های متفاوت و ارائه قابلیت های مختلف ، تولید و عرضه شده اند .
مانیتورهای ( CRT ( Cathod Ray Tube و مدل های متفاوت ( LCD ( Liquid
Crystal display ، نمونه هائی از مانیتورهای ارائه شده طی سالیان گذشته و
اخیر می باشند. در این مقاله قصد داریم به برخی از پرسش های متداول در
زمینه انتخاب یک مانیتور پاسخ داده و از این رهگذر با ضوابط انتخاب صحیح
یک مانیتور بیشتر آشنا شویم .در ابتدا لازم است با برخی اصطلاحات مرتبط با
مانیتور که در این مقاله از آنان استفاده شده است ، آشنا شویم .
اصطلاحات
Aperture Grille
: در تکنولوژی فوق ، بمنظور ایزوله نمودن پیکسل ها بصورت افقی از مجموعه
ای سیم های عمودی استفاده می گردد.مانیتورهائی که از تکنولوژی فوق استفاده
می نمایند، دارای شفافیت و وضوح تصویر مناسبی می باشند. پیکسل ها با توجه
به ماهیت خطوط پویش استفاده شده بمنظورنگاشتن تصویر، بصورت عمودی از
یکدیگر متمایز می گردند.
Aspect Ratio
: نسبت پهنای تصویر به ارتفاع را می گویند و برای اکثر مانیتورهای موجود ، 3 : 4 می باشد .
Asset Control
: ویژگی فوق، باعث صرفه جوئی در زمان بمنظور ردیابی مانیـتورها در شبکه می
گردد. در صورتیکه مانیتور دارای ویژگی فوق بوده و از آن بهمراه نرم
افزارهای ضروری در شبکه استفاده گردد ، امکان بازیابی اطلاعات لازم بمنظور
ردیابی مانیتورها ، فراهم می گردد.( شماره سریال مانیتور ، مدل و ... ) .
اطلاعات فوق، برای مدیران شبکه بسیار مفید خواهد بود .
Bandwidth
: سرعت ( بر حسب مگاهرتز ) داده دریافتی توسط مانیتور از پردازنده کارت
گرافیک را می گویند . هر اندازه میزان سرعت فوق بیشتر باشد ، تصاویر با
وضوح و شفافیت بهتری نمایش داده می شوند ( خصوصا" در مواردیکه دقت بالا،
انتخاب شده باشد ) .
Color Convergence
: پارامتر فوق ، معیاری بمنظور سنجش نحوه تلاقی سه تفنگ رنگی ( قرمز ،سبز
، آبی ) درهر پیکسل بوده و وضوح بهتر تصاویر را در صورت همگرائی مناسب ،
بدنبال خواهد داشت .
Conventional Tube ، متداولترین لامپ استفاده شده در مانیـتورها ،طی
سالیان گذشته بوده است . مانیتورهائی که از لامپ تصویر پانزده اینچ و یا
بالاتر استفاده نموده اند ، هم اینک درصدد استفاده از صفحات مسطح و یا
سایر لامپ های تصویر ، می باشند .
Dot Pitch
: یک واحد اندازه گیری بمنظور محاسبه فاصله بین مراکز دو نقطه نورانی با
رنگ مشابه بر روی نمایشگر می باشد .هر اندازه نقاط به یکدیگر نزدیک باشند
،مقدار پارامتر فوق کمتر شده و تصاویر از وضوح بهتری برخوردار خواهند بود
.
Energy Star
: استاندارد ارائه شده توسط Environmental Protection Agency )EPA) ،
بمنظور تولید و استفاده از کامپیوترهای شخصی با هدف بهینه سازی مصرف انرژی
می باشد.استاندارد فوق ، اولین مرتبه در 17 ژوئن 1993 ارائه گردید.مصرف
انرژی کامپیوترها و یا مانیتورهائی که از استاندارد فوق تبعیت می نمایند ،
می بایست در پائین ترین وضعیت ممکن ، به کمتر از30 وات تنزل یابد.
Flat-Screen Color CRT Monitor
: مانیتورهائی رنگی که دارای صفحات نمایشگرمسطح می باشند. نمایشگرهای مسطح
نسبت به نمایشگرهای غیرمسطح ، علاوه بر ارائه تصاویر با کیفیت مطلوبتر ،
کاهش تشعشعات را نیز بدنبال خواهند داشت .
MPR-II
: استانداردی بمنظور کاهش انتشار امواج الکترواستاتیک و الکترو مغناطیسی
می باشد . MPR 1990 یا MPR II استاندارد تعریف شده بمنظور سنجش میزان
تشعشعات از دستگاه هائی نظیر مانیتور است .
Phosphor
: مواد بر روی صفحه که در واکنش به سیگنال تولید شده توسط تفنگ های پرتاپ الکترون ، از خود نور ساطع می نمایند .
Pixel ، از کلمات Picture element اقتباس شده است . پیکسل ها ، نقاط کلیدی
موجود بر روی صفحات نمایشگر بمنظور ایجاد تصاویر می باشند .
Pixel Clock Speed
: فرکانس و یا سرعت نوشتن پیکسل ها ی مربوط به یک تصویر بر روی صفحه
نمایشگر می باشد. هر اندازه میزان سرعت فوق بالا باشد ، لرزش تصاویر کمتر
خواهد شد.
Refresh Rate
: به سرعت پویش و بازنویسی اطلاعات بر روی یک صفحه نمایشگر ، اطلاق می
گردد.در فرکانس های بالاتر، با توجه به اینکه پیکسل ها با سرعت بیشتری
فعال می گردند ،لرزش تصاویر کمتر خواهد شد ( مهمترین عامل لرزش تصویر ، کم
نوری است ) . به پارامتر فوق ، فرکانس عمودی نیز گفته می شود .
Resolution
: به تعداد پیکسل های نمایش داده شده افقی و عمودی بر روی صفحه ،
گفته می شود. هر اندازه میزان پارامتر فوق افزایش یابد ، امکان نمایش
تصاویر بیشتری بر روی نمایشگر بدون ضرورت استفاده از Scrolling ، فراهم می
گردد .
Scan Rate
: پارامتر فوق ، سرعت ( بر حسب کیلوهرتز ) ترسیم یک سیگنال خط افقی
بر روی نمایشگر را مشخص نموده و هر اندازه مقدار پارامتر فوق بیشتر باشد ،
تصاویری واضح تر در دقت های بالا ایجاد خواهد شد . به پارامتر فوق ،
فرکانس افقی نیز می گویند .
Shadow Mask
: صفحات فلزی بهمراه سوراخ هائی درون آنان که تفنگ الکترون از بین
آنان،پرتوهای الکترون را بمنظور تولید پیکسل ها بر روی نمایشگر ، ارسال می
نماید .
Stripe Pitch
: یک واحد اندازه گیری بمنظور محاسبه فاصله بین مراکز دو نوار با رنگ
مشابه که باعث ایجاد یک تصویر بر روی صفحه نمایشگر می گردد . هر اندازه
نوارها ی رنگی به یکدیگر نزدیکتر باشند ، مقدار پارامتر فوق کاهش و بدنبال
آن وضوح تصویر بهبود می یابد .
Viewing Angles
: به زاویه افقی و یا عمودی که کاربر قادر به مشاهده تصاویر بدون کاهش کیفیت رنگ و شفافیت تصویر می باشد ، اطلاق می گردد.
جایگاه مانیـتور
در زمان ارتقاء سیستم ، اکثر کاربران ترجیح می دهند که مانیتور خود را نگه
داشته و از آن همچنان استفاده نمایند . با توجه به اینکه عمر مفید یک
مانیتور بیش از پنج سال برآورد می شود ، تصمیم بر استفاده از مانیتور قبلی
در زمان ارتقاء سیستم ،حرکتی منطقی و اصولی است. در صورتیکه مانیتور موجود
از نوع پانزده اینچ است که صرفا" قادر به نمایش متن با دقت 800 در 600 ،
می باشد ، استفاده از مانیتور قبلی می تواند پیامدهای منفی از بعد کارآئی
و بهره وری کاربران را بدنبال داشته باشد . برخی از کاربران در زمان
ارتقاء سیستم ، تمایل دارند که مانیتورهایCRT قبلی خود را به
مانیتورهایLCD مسطح تبدیل نمایند . بر اساس آمارهای موجود ، میزان فروش
مانتیورهایLCD در سال 2003 برای اولین مرتبه بیش از مانیتورهایCRT بوده
است .
اکثر تولید کنندگان مانیتور، مدل هائی را تولید و عرضه نموده اند که علاوه
بر دارا بودن قیمت مناسب از پتانسیل های مطلوبی نیز برخوردار می باشند. از
این نوع مانییتورها می توان در موارد متعددی استفاده بعمل آورد.
Resolution و Refresh Rate در این نوع از مانتیورها نیز مناسب می باشد .
تولید کنندگان ، علاوه بر عرضه مانیتـورهای فوق ، اقدام به تولید و ارائه
مانیتورهای حرفه ای تر نیز نموده اند .مانیتورهای فوق دارای کیفیت بمراتب
بالاتری بوده و از پتانسیل های بیشتری نظیر : کنترل های تنظیم تصویر ،
پورت هایUSB 2.0 ، گزینه های متفاوت ارگونومی ( نظیر تنظیم ارتفاع ) و
Resolution بالا ، استفاده می نمایند. برخی از مانیتـورهای حرفه ای دارای
Asset Control بمنظور ارائه تسهیلات لازم در خصوص ردیابی مانیتورها در
شبکه می باشند .
گرافیست ها ، معمولا" مانیتـورهایCRT را به مانیتـورهای دیگر ترجیح می
دهند، چراکه این نوع از مانیتورها رنگ ها را واقعی تر نمایش می دهند.
کاربرانی که اکثر فعالیت و استفاده آنان ازکامپیوتر مبتنی بر متن می باشد،
تمایل بیشتری به استفاده از مانیتورهایLCD را دارند ، چراکه محدوده ( مرز)
پیکسل ها در مانتیتورهایLCD ، بدرستی تعریف و رعایت می گردد ( در صورت
تمرکز بر روی حروف ، وضعیت نمایش مطلوب خواهد بود ) . استفاده کنندگان از
بازیهای کامپیوتری نیز مانیتـورهایCRT را ترجیح می دهند ، چراکه فرآیند
ترسیم مجدد صفحات در مانیتورهایLCD ، با کندی بیشتری انجام می شود (
مشاهده دنباله ای از یک تصویر گرافیکی و یا وجود شبحی از تصویر قبلی ) .
ویژگی ها ی مهم
از مهمترین ویژگی های مرتبط بامانیتورهایLCD، می توان به موارد زیر اشاره نمود :
Native Resolution
: با توجه به اینکه مانیتورهای LCD از یک ماتریس مشتمل بر سلول، بمنظور
نمایش تصاویر استفاده می نمایند، دارای یک Resolution ثابت ( ذاتی ) بوده
که در آن Resolution کیفیت تصویر در بهترین وضعیت خود خواهد بود. یک
مانیتور پانزده اینچ LCD ، دارای یک Native Resolution معادل 1024 در 768
می باشد .این در حالیست که اکثر مانیتـورهای هیفده ، هیجده و نوزده اینج
از یک Native Resolution معادل 1280 در 1024 ، استفاده می نمایند.
درصورتیکه تنظیم مانیتور پایئن تر ازNative Resolution انجام شود،تصاویر
به نمایش درآمده ، حالت طبیعی خود را از دست می دهند( مات و کدر ) ، چراکه
نمایشگر صرفا" بخشی از پیکسل های مربوطه به خود را استفاده نموده و بمنظور
نمایش تصویر در صفحه ، Scale خود را افزایش خواهد داد. با اینکه تکنولوژی
های Scaling در طی سالیان اخیر بهبود پیدا یافته اند ،ولی نتایج همچنان
غیرمطلوب می باشد( عدم رضایت کاربران ) . در مواردیکه Native Resolution
مانـیتورهای LCD ، پاسخگوی تمامی نیازهای استفاده کننده می باشد ، انتخاب
آنان منطقی خواهد بود.
Viewing Angle
: با توجه به اینکه در مانیتـورهای LCD ، نور از طریق کریستال های مایع در
نمایشگر عبور داده می شود، زمانیکه مستقیما" در مقابل آنان ایستاده باشیم
، بهترین وضعیت نمایش را مشاهده خواهیم کرد. در صورتیکه زاویه مشاهده خود
را تغییر دهیم ( حرکت به گوشه ها و یا بالا و پائین ) ، میزان تابناکی نور
افت خواهد کرد . موضوع فوق ، یکی از دلایل ترجیح مانتیورهای CRT به
مانیـتورهای LCD توسط گرافیست ها و کاربرانی است که حجم عمده فعالیت آنان
گرافیک می باشد . سایر کاربران ، می توانند با وضعیت فوق، مدارا نمایند.
Viewing Angle یک مانتیور LCD ( بر حسب درجه اندازه گیری می شود ) ،
نشاندهنده قدرت انعطاف در مقابل حرکت و جابجا شدن بین گوشه ها ، پائین و
یا بالای مرکز نمایشگر بدون ازدست دادن کیفیت تصویرمی باشد. تاکنون
هیچگونه روش استانداری برای اندازه گیری Viewing Angle ایجاد نشده است
.اعداد اعلام شده توسط تولیدکنندگان بر مبنای یک استاندارد واحد نبوده و
صرفا" می تواند معیاری در بین مانتیورهای تولید شده توسط یک تولید کننده
باشد . بهترین روش قضاوت در رابطه با Viewing Angle یک مانیـتور ، مشاهده
مستقیم مانیتور و بررسی عملی آن می باشد . در این راستا می توان برخی از
مدلهائی را که از یک حداقل مشخص شده ، پائین تر می باشند را حذف و عملا"
آنان را بررسی نکرد . یکی از پارامترهای مهم در انتخاب مانیتـورهای بزرگ ،
دامنه و محدوده Viewing Angle می باشد .مثلا" یک مدل پانزده اینچ ، ممکن
است صرفا" توسط یک کاربر استفاده گردد که وی نیز مستقیما" در مقابل
مانیتـور قرارگرفته و از آن استفاده می نماید.بنابراین در صورتیکه مقدار
Viewing Angle معادل 120 درجه و یا بیشتر باشد، نیاز کاربران مرتفع خواهد
شد. در مانیتورهای هیفده اینچ و یا بالاتر ،حداقل زاویه دید 150 درجه
پیشنهاد می گردد.اغلب کاربران این نوع مانیتورها تمایل دارند که از
مانیتور بصورت مشترک استفاده نمایند ( خصوصا" در مواردیکه بصورت گروهی بر
روی یک پروژه و یا تمرین کار می شود ) .
یکی از عوامل موثر در Viewing Angle ، تکنولوژی استفاده شده در رابطه با
پیکسل ها است . در مانـیتورهای هیجده اینچ LCD و بالاتر ، از جدیدترین
فنآوری در ارتباط با پیکسل ها استفاده شده که افزایش زاویه دید( مشاهده )
را بدنبال خواهد داشت . در مانیتورهای پانزده اینچ LCD ، تولید کنندگان از
پانل های ارزان قیمت استفاده نموده که باعث کاهش زاویه دید می گردد . در
تعداد زیادی از مانیتورهای LCD جدید ، امکان چرخش و یا تنظیم نمایشگر وجود
داشته و همین موضوع باعث بهبود و پوشش زاویه دید بهتری می گردد .
Contrast
: پارامتر فوق ، تفاوت دانسیته نور بین روشنترین رنگ سفید و تیره
ترین رنگ مشکی را که یک مانیـتور LCD قادر به تولید آنان می باشد را نشان
می دهد . در این رابطه پیشنهاد می گردد که مانیتوری با نسبت 1 : 400 و یا
بهتر از آن ، انتخاب گردد .
Brightness :
پارامتر فوق ، حداکثر میزان نوری که از یک صفحه نمایشگر بمنظور نمایش
"سفیدمحض" ساطع می گردد را نشان می دهد (ارسال تشعشعات در هر متر مربع (
cd/m2 ) ) . تقریبا" تمامی مانیـتورهای LCD ، دارای Brightness معادل
دویست و پنجاه cd/m2 و یا بیشتر می باشند . ( مانیتورهای CRT دارای
Brightness معادل یکصد می باشند) .
دیجیتال در مقابل آنالوگ
: در صورتیکه بر روی سیستم یک کارت گرافیک با خروجی ویدئو دیجیتال نصب شده
باشد ، می توان از یک LCD که دارای ورودی دیجیتال می باشد ، استفاده نمود
. در چنین حالتی ضرورتی به تبدیل آنالوگ به دیجیتال و برگشت مجدد ، وجود
نداشته و کیفیت تصویر بمراتب بهتر خواهد بود .در صورتیکه کارت گرافیک نصب
شده بر روی سیستم دارای یک پورت DVI نمی باشد ، می توان با توجه به امکان
ارتقاء و یا تعویض سیستم در آینده ، یک مانیتور دیجیتال LCD را انتخاب
نمود.
مانیتورهای CRT:
ویژگی مهم مانیتورهایCRT
مانیتورهایCRT از دو نوع تکنولوژی لامپ تصویر استفاده می نمایند :Shadow
mask و یاAperture grille . در مانیتورهای قدیمیCRT از تکنولوژی shadow
mask استفاده شده است . استفاده از تکنولوژی فوق ، همچنان نیز متداول می
باشد .Aperture grille ، تکنولوژی دیگر در رابطه با لامپ تصویر بوده که
شفافیت و وضوح تصویر بمراتب بهتری را ارائه می نماید. در نمایشگرهای مسطح
که از تکنولوژی فوق استفاده می گردد ، انعکاس نور کاهش می یابد.
مانیتورهای Aperture grille از تکنولوژی پیشرفته stripe pitch استفاده می
نمایند. در این تکنولوژی ، فاصله بینStrip های مجاور با رنگ مشابه که یک
تصویر بر روی نمایشگر را ایجاد می نمایند بر حسب میلیمتر اندازه گیری می
گردد. مانیتورهایShadow mask از تکنولوژی قدیمی dot pitch استفاده می
نمایند. در تکنولوژی فوق ، فاصله بین نقاط مجاور با رنگ مشابه بر حسب
میلیمتر اندازه گیری می گردد. با توجه به ماهیت متفاوت دو تکنولوژی فوق ،
نمی توان آنان را مستقیما" با یکدیگر مقایسه نمود. در هر دو تکنولوژی ، هر
اندازه میزان فاصله محاسبه شده کمتر باشد ( dot pitch و یا stripe pitch )
، کیفیت تصویر بنمایش درآمده بهتر خواهد بود. در حال حاضرمانیتورهائی که
از تکنولوژیShadow mask استفاده می نمایند، دارای حداقلdot pitch معادل
بیست و شش صدم میلیمتر و حداکثر چهل و یک صدم میلیمتر می باشند.
مانیتـورهائی که از aperture grille استفاده می نمایند ، دارای حداقلstrip
pitch معادل بیست و پنج میلیمتر مربع و حداکثر سی و یک صدم میلیمتر می
باشند .
تکنولوژی Aperture grille از مجموعه ای سیم های نازک که بصورت عمودی در
مجاورت یکدیگرقرار گرفته اند ، بمنظور ایزولاسیون پیکسل ها بصورت افقی ،
استفاده می نماید . پیکسل ها با توجه به ماهیت خطوط پویش استفاده شده
بمنظور نگاشتن تصویر ، از یکدیگر مجزا می گردند. بمنظور استقرار مناسب سیم
های عمودی در یک Aperture grille تراز شده توسط لامپ تصویر ، از یک و یا
دو سیم کاهنده ، استفاده خواهد شد. تکنولوژی Aperture grille دارای مزایای
زیر است :
الکترون بیشتری را فراهم نموده و در یک تصویر بزرگ،contrast بهتری را شاهد
خواهیم بود . resolutionعمودی در مانیتورهائی که از تکنولوژی فوق استفاده
می نماید،متاثر از فضای عمودی pinholes (سوراخچه ها ) نمی باشد . تکنولوژی
فوق ، دارای استعداد بمراتب کمتری نسبت بهShadow mask ،بمنظور warping
ناشی از حرارت است .